Người ta gặp nhau bao nhiêu lần trong đời cho đủ?

Sáng nay ra bến xe miền Đông mua vé, tôi nhìn thấy một cô gái bế đứa con và ôm anh chồng một cái. Cô đi ra cửa xe. Anh chồng đứng lại nhìn.

Có cả ngàn cách để diễn tả một cái ôm ở bến xe, là vương vấn, là in lên vai người mình yêu thương một vết xiết tay, là để chút mùi của chính mình vương lên mũi người đó.

Một cuộc chia ly làm tôi nhớ đến chuyện bạn tôi kể: Anh em của bạn đi làm khắp Nam Bắc, nhưng đứa nào cũng hứa với mẹ, đúng Tết sẽ về. Từ ngày học đại học, có chật vật khốn khổ thế nào, bạn cũng quyết mua được một cái vé để về đến nhà. Có năm bạn kể sáng mùng 2 bạn mới đến đầu đường, trời lạnh căm, đã thấy mẹ quấn khăn quanh cổ đứng đợi.

Con người chúng ta là một sinh vật của sự ra đi. Ta sống dưới một mái nhà, dưới tiếng chuông chùa hay cánh đồng quen thuộc, và một ngày thấy chật chội nhức nhối, ta quẩy túi lên và cất lại sau lưng tất cả. Ta ra đi cho một chân trời.

Nhưng trong bước chân ấy, mỗi người bị đóng đinh lại bởi nhiều ngổn ngang. Nơi ấy có một ông anh trai và hai đứa cháu nhỏ. Nơi ấy có mẹ đang đảo nếp trong nồi chờ xôi chín. Nơi ấy có em gái bé đang gạt mái chèo, nước kêu bì bọp rồi cất một tiếng hát với ta. Có cả ngàn vết đinh như vậy, đóng trong tim mình. Rồi ta tự thoả hiệp, ta sẽ về, dù xa nghìn dặm, mỗi năm (hay vài năm) ta lại về – hẹn nhau đúng chốn nào đó – tái hợp một tình thương, tái hợp những tháng ngày sinh hoạt hệt như các vết đinh đau nhức nhối và khắc khoải. Lời hẹn ấy không có giấy tờ, không kí nhận hay công chứng, nó chỉ giống như ta cầm búa, đóng sâu thêm nhát đinh vào tim mẹ già, hay đóng chặt mình vào cây bông gòn đầu xóm vắng buổi trưa, nơi ta đi chôm ổi rồi bị ông hàng xóm dí chạy.

Người ta có một cam kết để trở về.

Ta có gặp mẹ vạn cũng là không đủ, nhưng ta sống ở ngôi nhà đó ngàn ngày thì lại thầm trộm nhớ những con đường xa, việc làm mới, cuộc vui chơi đình đám của tuổi trẻ phố chợ. Người ta không thể giữ mình sao cho giống cái tủ chén hay một con đò, quanh quẩn đâu đó cạnh cái kênh trong xóm nhỏ. Người ta phải ra đi, phải vun đắp thêm vào thân thể những vết gió mưa, vun vén những cuộc trò chuyện và tranh giành để trở thành một người lớn thêm và già đi mãi mãi…

Tại sao phải làm thế?

Đó là định mệnh. Chắc thượng đế sinh ra loài người để đi và gieo rắc những cuộc trò chuyện. Họ mang chuyện xóm nước lên rừng hoang, mang loài từ biển xa về nhốt trong bể kiếng, mang vết giày đất đỏ trộn vào cát biển trắng phau, mang chính thân xác mình ra và quăng vào thế giới của triệu nhân tính khác. Và gọi tên đó là một cuộc ra đi.

Rồi lặp lại như một con thoi, ta lên xe trở về nhà, thấy mẹ già tóc bạc, thấy tay mình nắm chặt tay mẹ, thấy gió ngoài hiên thổi đúng mùi thơm gạo của tuổi lên 10, thấy sông đang lầm rầm một lời giận dỗi. Ta thấy mình đang thực hiện một lời thề hẹn – một thứ hợp đồng vĩnh cửu gắn bó với tim, với nhịp thở, với từng sợi tóc già phất phơ bay.

Ta trở về, vì đó là ngày hẹn gặp, bao lâu là đủ thì không rõ, chỉ nhớ cần phải về cái đã…

Kẻo có mắt ai lại mong ngóng mỏi mòn…

Khải Đơn

Chúc bạn Tết này sum họp