Làm sao để bắn hạ 1 ý tưởng?

“Chúng ta được dạy hãy ghi nhớ các ý tưởng, không phải một con người, bởi vì một người có thể gục ngã. Ông ta có thể bị bắt, ông có thể bị giết và quên lãng, như 400 năm sau, một ý tưởng vẫn có thể thay đổi thế giới. Tôi đã chứng kiến sức mạnh của những ý tưởng, tôi đã thấy người ta giết chóc nhân danh ý tưởng, và chết để bảo vệ một ý tưởng…. nhưng bạn không thể hôn một ý tưởng, không thể chạm vào hay ôm nó… những ý tưởng không chảy máu, chúng không cảm thấy đau, chúng không biết yêu…”

Đó là giọng của Evey Hammond mở đầu bộ phim “V for Vendetta” – nếu bạn xem rồi – sẽ biết câu nói mà cậu bé Joshua Wong đã được trích dẫn trên các báo “Người dân không nên sợ chính phủ của mình. Chính phủ phải sợ người dân của mình” – chính là một câu nói mà V nói với Evey trong phim.

Các ý tưởng có khiến mình ngạt thở không? – Tôi thường tự hỏi vậy, mỗi khi xem lại bộ phim “V for Vendetta” – cách cô gái Evey lặng lẽ đi qua cuộc đời của sát thủ mang gương mặt Guy Fawks. Cái gương mặt Guy Fawks ấy – luôn cười – từ trong góc tối của thành phố, từ V – một “quái vật” sinh ra trong nhà tù thí nghiệm của thế giới ấy – đã được hàng triệu người khác đeo lên mặt và bước xuống đường phố.
Mặt nạ ấy đã trở thành một trong những biểu tượng của thời đại này: Anonymous. Sự vô danh không xuống đường. Họ không đại diện cho ai cả, nhưng đã xuất hiện trong thời điểm Hong Kong và cậu bé Joshua Wong cầm dù… đi chơi. Anonymous đã viết lời tuyên bố: “Chúng tôi đã nghe lời kêu cứu của các bạn. Hãy nghe lời trái tim mách bảo và bước xuống phố. Các bạn không đơn độc trong cuộc tranh đấu này. Các thành viên Anonymous khắp thế giới ở bên bạn và sẽ giúp bạn trong cuộc chiến vì dân chủ.”(***)

Vậy là, đến một lúc nào đó, cái ý tưởng điện ảnh rất Alan Moore đã trở thành hiện thực. Hẳn ông sẽ thấy hạnh phúc, vì V của ông một ngày nào đó, chỉ mới là hình ảnh cuồng loạn trên màn ảnh – đã trở thành một thực thể rất hiện hữu – ghép đôi từ Anonymous và những đứa trẻ Hong Kong đang ngồi trên đường mỗi ngày. Những tay Anonymous là sức mạnh, những đứa trẻ mang trái tim xuống đường. Không phải như V trong phim, V đã sinh ra trong máu và cái chết, đã rời khỏi ngọn lửa, trở thành không hình hài, đã chôn mình giữa đống bom để đánh sập tòa thị chính London. Không cần những người phi thường và bất hạnh để tạo ra thay đổi, thế giới mới tin rằng chính những người bình thường sẽ tạo ra thay đổi – như Anonymous – không tên – và sinh viên Hong Kong – cũng không tên.

Một ý tưởng có thất bại không? – Người ta đã thấy con người giết nhau để bảo vệ một ý tưởng, hoặc chịu chết để bảo vệ ý tưởng đó. Trong bộ phim “Watchmen” – đoạn credit đầu phim – khi cô gái hippie cài bông hoa lên nòng súng – cảnh tượng đó thật là một ý tưởng. Và súng nổ.http://youtu.be/wSoC_KHu4_A?t=3m55s

Đó là cách các ý tưởng bị chặn lại. Alan Moore mô tả diễn trình của ý tưởng, của tự do, của ước vọng được thay đổi – và cả phương pháp để khiến nó tan thành mây khói. Nhưng cảnh tượng tàn bạo đó (được miêu tả trong phim là “nhại” lại cảnh bắn chết sinh viên ở Kent State khi phản đối chiến tranh Việt Nam). Giống như khi nhìn thấy những tờ giấy note màu vàng và xanh dán trên các bức tường tòa nhà, những người trẻ đang bước về phía trước, mang theo ước vọng của mình, mang theo hoa, trái tim, sự trong sáng.

Có ai nghĩ, một buổi sáng nào đó, tắm mình trong đạn hơi cay, những tờ giấy rơi xuống, như cành hoa trắng đã rơi trên nòng súng nhả đạn.

Vào lúc ấy, hãy nhớ đến Vendetta “Bên dưới lớp mặt nạ này là thứ gì đó còn hơn cả da thịt. Dưới lớp mặt nạ này là một ý tưởng, ngài Creedy ạ, và những ý tưởng thì chống đạn!”

========================
(*) Phim V for Vendetta: http://www.phimdata.com/xem-phim/v-for-vendetta-2005/843.html
(**) Watchmen: http://youtu.be/wSoC_KHu4_A?t=3m55s
(***) Lời thông báo của Anonymous: http://youtu.be/BFO0hN9Ptdc