Chọn lựa

Sau một thời gian dài bơi trong mớ lùng nhùng của chọn A hay chọn B, chọn nghe lời sếp, hay cãi sếp, chọn việc viết một bản tin không như mình mong muốn, hay từ chối nó, thực ra ta đang chỉ chọn lựa như một con cá vàng nằm trong lọ nước, xoay đâu cũng chỉ là cái thành bể.

Tại sao bạn có khái niệm về chọn hay không chọn, làm hay không làm, cắn rứt hay không cắn rứt? – Mỗi lần ai bảo tôi phải chọn A hoặc B, thường thì tôi lật bàn, vung luôn cả A và B vô mặt họ – vâng nếu thích thì các bác chọn đi, tôi không chọn.

Cuộc đời của tôi không thể nào chỉ nằm giữa những chọn lựa sặc mùi ngụy biện như thế. Khi đưa ra A và B, viết và không biết, làm hợp đồng sai hay không làm, họ đã đẩy bạn vào mê cung của họ, bằng quyền lực của người đứng trên.

Họ tước khỏi bạn quyền được suy nghĩ độc lập và chọn lựa điều bạn cho là cần thiết. Bằng quyền lực, kẻ ấy đẩy bạn vào xó hộp, nói bạn chọn hoặc đâm đầu vào tường, hoặc nghe lời họ (không phải đâm đầu vào tường).

Nhưng không, cuộc đời làm gì có cái lý thuyết kỳ cục vậy. Bản thể một con người luôn có nhiều hơn hai chiều không gian, và có vô vàn chọn lựa. Số phận bạn luôn có nhiều hơn A, B hoặc thậm chí C. Và bạn phải là người có quyền quyết định hành xử với số phận của mình, con đường của mình, chứ không phải sẽ nhắm mắt đưa chân theo A hay đâm đầu vào B.

Trong một cuộc trò chuyện cũ với nhau, thầy giáo tôi nói, không ai có quyền lựa chọn cho ai cuộc đời, không ai có quyền nói con phải chọn cái gì, hay làm cái gì. Chọn lựa là trái tim con. Hạnh phúc là của con. Nỗi bất hạnh cũng chỉ mình con gánh chịu.
Đừng để kẻ khác nghĩ rằng chúng có thể gieo bất hạnh cho con. Chúng không có quyền. Chỉ có con có quyền với cuộc đời mình.

Cũng như vậy, khi ai đó tự cho mình chỉ có A, hoặc B và chỉ được chọn một, cũng giống như người ta nói bạn hãy ra đường và viết một bài tước bỏ danh dự, bôi nhọ phẩm giá người khác, và bạn nhận làm, bạn bảo đó là công việc, bạn không có chọn lựa, sếp bạn bảo thế.

Sau đó, bạn viết bài tước bỏ danh dự, phỉ báng nhân vật , bạn nghĩ nạn nhân có chọn lựa không? – Đừng đổ lỗi cho kẻ đang cưỡi trên đầu bạn. Bởi kẻ thò tay chọn lựa là chính bạn.

Nạn nhân của trang viết, tiếc thay, lại có nhiều chọn lựa hơn là A hay B. Họ quay trở lại tấn công bạn vì bạn đã tấn công họ. Lúc đó, thật hài hước khi nhìn bạn, chỉ vì muốn được làm A, hay phải làm B, bạn gỡ bỏ tự do của mình.

Tự do không miễn phí. Chối từ là quyền. Chọn lựa chỉ là chọn lựa.

Còn những kẻ nhân danh chọn lựa để làm điều sai, dù là A hay B hay thêm một ngàn cái A và B khác, cũng chỉ là những kẻ đáng khinh.

Gỡ hết câu từ hoa mỹ ra, kẻ ấy chọn điều sai chỉ vì họ thích thế, chẳng có lý lẽ nào hơn cả.

Khải Đơn