Nhìn vào đáy biển

Hiếm nơi nào ở Đông Nam Á giống Bali, nơi du khách không say ngập ngụa trong quán bar ngoài bãi biển, hay chìm trong cuộc chơi thâu đêm không dứt ở phố đèn đỏ với rượu và ma túy.

Mỗi bãi biển có một nhóm du khách theo từng sở thích riêng. Họ chơi lướt ván trên sóng dài. Họ cưỡi các đợt sóng ngắn. Họ chơi lặn gần bờ để ngắm cá và san hô. Họ tập yoga hay tập chơi trống bản địa.

Bali là con mắt trong veo, yên lặng.

Xa biển hơn, những nghệ sĩ trẻ, họa sĩ, người làm đồ thủ công tụ về các ngôi làng ẩn sau đồng lúa tại Ubud. Dòng chảy văn hóa Hindu giáo, Hồi giáo, nét địa phương của người Nam Đảo, Java… quấn quýt thành một dải đầy màu sắc trong kiến trúc, điêu khắc đá, điêu khắc gỗ, in vải, đồ tre, lá.

Mỗi sớm mai, người cầu nguyện đặt thức quà cúng những vị thần trời đất lên hiên cửa nhà, rảy vài giọt nước hoa thơm, cắm nhang lầm rầm khấn nguyện.

Anna là một nhà thơ. Cô mở một tiệm bán đồ tắm ở sát biển, ngay cạnh nơi tôi thường ghé qua. Những bộ bikini được may thủ công, đặt hàng trong những gia đình người Bali, hoặc tự Anna thực hiện khi yêu thích. Anna chuyển về Bali sống sau một biến cố lớn trong đời. Cô ly hôn và muốn dành thời gian cho bản thân nhiều hơn.

Trước biển mỗi sớm, cô viết thơ, viết bất cứ gì trào lên trong tâm trí, và uống một tách trà nhẹ. Đó là khi ngày bắt đầu. Anna kể, Bali đã chữa lành cô, chữa lành những năm tháng lơ lửng, ồn ào và không giúp cô nhìn sâu vào bản thân.

“Khi có đủ tĩnh lặng, người ta mới nhìn vào bản thân. Kỳ nghỉ ở Bali trong hai tuần đã tháo gỡ nhiều lộn xộn trong tôi. Tôi lướt ván mỗi chiều. Chân tay bị san hô cào xước. Nhưng dường như tôi thấy lại mình trong những năm tháng đi học, ước mơ trở thành nhà thơ, muốn có một ngôi nhà nhỏ cạnh biển, và sống bên ai đó thấu hiểu mình và mình thấu hiểu họ,” Anna nói cô chưa có ai thấu hiểu mình. Nhưng thấu hiểu bản thân đã là điều quá khó, sao ta có thể trông đợi ai đó thấu hiểu mình trọn vẹn trong đời? – Cô cười buồn bã. Ánh mắt đong đầy nước. Nhưng thật yên ả và thư thái.

Trong buổi chiếu phim tối ở quán The Drifter, một cặp đôi ngồi cạnh tôi. Chàng trai đang tán tỉnh cô. Anh kể về Bali đã làm anh yêu như thế nào. Anh muốn sống một cuộc đời thay vì để cuộc đời cuốn đi. Anh muốn sóng biển làm anh sống và tận hưởng, thay vì trở về Châu Âu lạnh giá. Cô gái chiêu bia, cười giả lả đáp lại. Nhưng đến cuối đoạn phim, cô nói: “Đây chỉ là một kỳ nghỉ, và tôi không có ý định biến nó thành nghiêm túc.”- Cô giơ tay chào và để cậu trai lại một mình trong quán.

Tôi ngồi cạnh đó, đang chép nốt đoạn viết dang dở, và tự hỏi: tại sao người ta luôn phải bọc đường cho những đối thoại bằng triết lý lằng nhằng, dù kết quả là chỉ muốn ngủ cùng nhau sau một giấc chuếnh choáng? – Bali là nơi đẻ ra những ảo tưởng bọc đường của sự đi trốn – từ bỏ – tìm gặp – khai sáng – hay chỉ là tự huyễn hoặc?

Vậy điều gì khiến người ta phải nhìn sâu hơn vào tâm can? – Sự cô đơn tuyệt đối trước biển. Nỗi sợ bị bỏ lại. Sợ núi lửa rùng mình bung vỡ. Sợ bị trôi đi ngoài xa vĩnh viễn. Vậy là người độ lượng hơn với bản thân và dần độ lượng hơn với cả kẻ đã làm tổn thương mình. Níu kéo một tình yêu. Giận dữ vì sự mất mát. Hay nhầm lẫn về giá trị cuộc đời. Chẳng gì ở Bali có thể giải quyết. Nhưng hòn đảo cho người ta một cơ hội nhìn thấy bản thân dưới làn nước trong veo và tự thấy bản ngã mình hòa vào ngày có nắng biển trong suốt.

Một doanh nhân người Úc bắt chuyện và nói với tôi: “Nếu bạn tới Bali lần một, đó chỉ là kỳ nghỉ, nếu bạn tới lần hai, bạn yêu nó, và đến lần thứ ba quay lại, bạn không thể trở về nữa.” – David cười. Ông quyết định đưa cả gia đình đến Bali sống, dừng lại toàn bộ công việc kinh doanh ở Sydney. Ông lướt ván hàng ngày. Con gái ông cũng trở thành một tay lướt ván.

Ông nói: “Những gì bên trong bạn, Bali sẽ phóng chiếu lên hàng chục lần. Bạn nghiện rượu, bạn dùng thuốc, bạn si mê, Bali sẽ là cơn sóng đánh dạt bạn đi. Ở đây, bạn phải nhìn vào bản thân nhiều hơn bất cứ nơi nào khác.”

Khải Đơn