Tôi ước chạm vào đại dương

Tôi vứt bỏ những trang viết để đi tìm biển.

Mặt trời màu cam óng ánh rất xa. Tiếng con hải sư vang lên đập vào bờ vách núi ở Big Sur, California. Tôi vùng lên sau một đợt sóng dâng. Nước biển táp vào mặt. Rừng rong biển lờ lững bủa vây. Cơ thể tôi nương theo con sóng kế tiếp. Chỉ vài năm trước đó, tôi ngồi đờ đẫn bên bàn phím máy tính. Lưng tôi rất đau và tâm hồn tôi nhạt nhòa. Tôi không bao giờ nghĩ mình sẽ gặp đại dương.

Tôi là đứa bé mọt sách lớn lên ở bìa rừng, thời Thủy Điện Trị An gỡ bung thân thể rừng núi để mưu cầu nguồn điện cho thành phố ở nơi xa lạ. Tôi ngồi đọc sách bên hiên nhà, nhìn cánh rừng rùng mình chuyển động và tàn lụi, những xe gỗ lậu khổng lồ rồ ga qua ngã ba nhà mình trong đêm tối. Tôi nhắm mắt thầm thì cầu cho thân gỗ không vuốt ngang mái nhà mỏng manh của mình. Rừng kiệt sức. Tôi im lặng lớn lên, tay vuốt ve tai nấm mèo nằm dưới thân gỗ mục sau mưa. Khi ấy, cha bảo tôi ôm rổ đi cùng vào rừng, hái tai nấm tròn về để mẹ xào với hành. Một bữa ngon hiếm hoi trong tuổi thơ đói kém của cả vùng đất. Cả vùng đất mất trọn xác thân.

Cơ thể tôi lên thụ động như tai nấm nhỏ, được cha mẹ bảo bọc và tưởng tượng về thế giới trong sách vở. Những trang sách vươn tới mọi chân trời, tôi an tâm ngồi yên trong xó nhà sau giờ tan học, chìm vào câu chữ, kể chuyện cho chú mèo nghe, không ao ước gì hơn. Thiên nhiên lùi xa thành người lạ. Người lạ tuổi thơ tạm biệt tôi đi.

Tuổi thơ mọc thành những giấc mơ vụn vặt. Tôi trở thành người viết, huyễn tưởng về thế giới bằng ngôn từ thu hái sau chừng đó năm, tưởng tượng về những biên giới cơ thể mình không bao giờ chạm tới. Tôi nhìn tôi trên màn hình máy tính. Tôi nhìn cơ thể mình phình ra bệnh tật sau những giờ viết không ngừng nghỉ. Tôi ăn mòn trang viết. Trang viết ăn mòn cơ thể tôi. Cơ thể tôi vật lộn với đau đớn thể chất không gọi tên được. Ở tuổi 26, tôi không còn sinh khí bước ra ngoài thế giới.

Rồi ngày nọ, tôi ngã xuống rạn san hô gần bờ ở một hòn đảo ở Indonesia. Tôi không biết bơi. San hô cào rách cổ chân. Nhiều giọt máu rơi xuống màu nước xanh biếc. Trong cơn đau, tôi ước gì mình chạm vào đại dương không thương tích. Tôi ước gì đại dương không làm mình hoảng sợ, đau đớn.

Bạn đời đỡ tôi đứng dậy khỏi rạn san hô, anh chăm sóc vết thương nhiều ngày. Tôi không muốn làm tai nấm ngủ bên bìa rừng, không muốn làm con mọt sách rụng thành bụi mỏng trong phòng đọc yên bình đèm đẹp nữa. Nhiều giấc mơ vụn bị sóng biển cuốn đi khỏi vết rách ngậm miệng dần.

Tôi tập lướt sóng năm 27 tuổi, một môn thể thao đòi hỏi sức khỏe, sự dẻo dai và sự tập luyện kéo dài. Tất cả những người tôi từng gặp đều nói họ đã chơi lướt sóng từ năm bảy tuổi, 10 tuổi, 14 tuổi. Sau hai mươi tuổi, người chơi chỉ có thể chơi nhưng không tiến bộ nhiều.

Sáng mùa đông ở California, tôi ngạt thở chui vào bộ đồ bơi chống lạnh và khỏa nước ra khơi. Nước lạnh cứng bàn tay như vừa ngâm trong thùng đá lạnh. Rừng rong biển lấp lửng giữa con sóng như bóng ma khổng lồ, quấn lấy ván, nhằng rối lên chân. Tôi hoảng loạn gỡ chân khỏi thân rong nhớp nháp, trèo lại lên ván. Tim đập nhanh đau đớn. Từ rất xa một cục bông mỏng lững thững trôi qua, chiếc mũi rái cá biển bập bềnh định hướng. Rái cá nhìn tôi, mẹ và con ấm áp trong bộ lông dày lững lờ trôi cạnh rừng rong biển.  

Có con sóng nhấn chìm tôi. Rồi đợt sóng mới vồng lên tiếp. Thân thể tôi bị bàn tay khổng lồ dìm sâu chạm xuống đáy, va chân vào đá, bộ áo chống lạnh rách một vết, cổ chân bên trong rỉ máu. Vết đau lan rộng trong cơn lạnh nước đá. Tôi ngừng cào cấu nước để bấu lấy không khí bên trên. Tôi nằm im dưới đáy đợi con sóng cuối cùng đi qua, cơ thể chậm chạp trồi lên. Tôi biết đại dương không đùa. Tôi cố hiểu ngôn ngữ của sự tồn tại vĩ đại đang vờn mình như tập cho đứa trẻ biết đối thoại cùng trò chơi sóng, gió, cùng dòng chảy, cùng những sinh vật tồn tại song song với mình.

Có mùa lướt sóng bạo lực như trận càn. Đứa mọt sách trong tôi quyết gỡ bỏ chiếc vỏ ốc chậm chạp để bơi ra xa, ngoài Punta de Lobos, Constitucion, Valdavia ở Chile. Càng gần Nam cực sóng càng mạnh, nhiệt độ càng xuống thấp. Chỉ một con sóng trùm qua người, đầu tôi rét căm, tai ù, ngực đau rát. Buổi chiều trở về tôi thấy mặt trời đỏ thành ngọn lửa, từng sợi ánh sáng quét qua môi tôi, tô chút ấm áp yếu ớt cuối cùng còn lại trước khi tắt lịm thành đêm.

Tôi nghe tiếng đại dương đập trong ngực mình. Nhịp tim tôi tăng tốc mỗi khi thấy bức tường nước dâng lên. Cơ bụng và đùi mềm ra và nương theo sóng. Vai tôi cứng lại sau những tháng dài bơi về phía sóng. Mắt tôi điều chỉnh theo sóng biển, bắt đầu đoán sức mạnh của một đợt dâng lên bằng thứ kinh nghiệm của nhiều tháng dài cơ thể bị quăng quật trong giờ sóng lên. Tôi cảm thấy tốc độ sóng thay đổi dưới chân mình sau mỗi lần xoay vai, điều chỉnh chân và cơ thể sang một phía. Quan hệ đó gần gũi như hai cơ thể chạm vào nhau, sóng cảm thấy cơ thể tôi chuyển động và tôi tưởng tượng đại dương cho mình được nương theo.

Sự im lặng xuất hiện trong một buổi chiều ở Mexico.

Khi tôi bơi ra xa khỏi rạn san hô cạn, ánh sáng bắt đầu dịu dần, trời mây hơi tối như cơn mưa gần đến. Tôi ngồi trên ván một mình đợi đợt sóng mới. Thình lình từ rất xa, một khối màu đen lừng lững chồm lên cao. Chậm chạp. Đặc quánh. Rồi cái khối ấy chìm xuống nước. Rồi hình khối như vết dao bén vung lên cao. Chiếc đuôi cá voi hai nhánh che mất khoảng nước khổng lồ, đập xuống bề mặt, bọt văng thành vết rất nhỏ, xé rách chân trời. Thêm hai chiếc hình khối màu đen cỡ nhỏ khác trồi lên. Rồi biến mất. Sự im lặng kín miệng, dành cho tôi một chỗ giữa chân trời thẳng tưng. Đại dương đổ đầy tim tôi, lấp kín hết những lỗ chỗ rách nát của đời sống đô thị mà tôi cố gắng vật lộn sinh tồn.

Từ đó tôi mơ về đuôi cá voi. Mơ được chia sẻ con sóng với sự tồn tại khổng lồ ngoài xa. Có giấc ngủ đưa tôi về tận chân trời để nhìn xuống, thấy lưng cá voi giống hệt trong phim tài liệu, lũ hà bám chặt lên thân, đôi mắt ngủ sau vỏ canxi cứng, đi hết chân trời với thân thể màu đen khổng lồ kia. Tôi lững thững nổi trong giấc mơ, nằm trên ván mỏng như lá cỏ trôi khỏi chân trời.

Vài năm sau đó, khi đang lướt sóng ở Punta de Mita, Mexico, tôi bơi qua chiếc lưới đánh cá giăng ngoài bãi sóng. Có chú rùa dính một chân vào lưới, ngắc ngoải vật lộn để gỡ tay bị quặt ngược giữa những sợi dây nhựa nhằng rối. Tôi bơi lại gần, chú rùa càng hoảng loạn. Tôi gỡ tay nó khỏi lưới, chỉ bị quấn hai vòng. Chú rùa bơi đi. Nước màu xanh ngọc làm chú bay khỏi đôi mắt và vùng trời của tôi. Người ở Punta de Mita thỉnh thoảng kể tôi nghe họ lướt sóng cạnh chú rùa. Trong giấc ngủ ngoài bờ biển, tôi ước gì chú rùa quay lại và đón con sóng cùng tôi. Mùa sóng năm ấy, tôi bị chấn thương ở lưng vì tập sai tư thế. Những ngày thả mình nổi trên biển để đỡ đau, tôi nghĩ thân mình được nâng đỡ bởi chú rùa trong trí tưởng.

Mùa hè ở Santa Cruz, tôi đón con sóng trở về bờ. Một khối xám màu lù lù bị xô theo cùng đợt. Khi tôi đứng dậy khỏi mặt nước thì nhận ra đó là xác của một chú sư tử biển. Một khối thịt màu xám đen khổng lồ, nhiều mỡ, chảy méo mó trong nắng dữ dội mùa hè. Hôi thối. Những đứa trẻ con đang chơi trên bãi biển chạy lại xem, người lớn kéo đám trẻ ra xa. Cái xác dạt vào rồi xô ra ở quãng nước nông. Cái chết trên biển ngẫu nhiên và hiện diện bên mình.

Tôi bắt đầu viết thơ. Những trang viết đầu tiên của tôi là đại dương, rồi trở về với thành phố trong ký ức của tôi, trở về cánh rừng, về tuổi thơ quặt quẹo co mình trong trang sách mỏng. Cánh rừng tàn lụi gọi tôi trong trang viết. Những buồn bã của đồng loại trở về trong trí tưởng. Con nai cuối cùng ở bìa rừng đã nhìn tôi và đi mất. Ánh mắt gieo hạt trong phổi tôi, mọc lên thành hơi thở nhớ mong hoang đường. Tôi viết về chúng, viết lại từ đầu, viết trong tiếng sóng réo gọi làm tim tôi đập gấp gáp. Tôi viết để kịp đón con sóng ngọt ngào ở Indonesia nước ấm và đảo xanh buốt mắt.

Những bài thơ đầu tiên của tôi mang gương mặt của biển. Trong suốt để tôi có thể nhìn thấy mình. Đen kịt điều bí mật. Bàng hoàng như rạn san hô nông hiện ra và nhấn chìm tôi đầy thương tích. Tôi ra ngoài sóng mỗi ngày suốt 5 năm qua, từ buổi tập sớm và quay lại khi hoàng hôn. Tôi cố gắng giữ lời hứa với sự im lặng cá voi dành cho tôi trong mùa đông Mexico, và chú rùa bay đi mà tôi từng gặp ngoài tai ương. Tôi nghe trái tim đã ngừng đập của sư tử biển và tiếng kêu thao thác của hàng chục con sư tử biển khác ngoài vịnh xa.

Tôi ước chạm vào đại dương như chạm vào thân thể người yêu mình. Tôi ước được viết và sống như đứa bé đã trốn vào tai nấm ngoài bìa rừng thuở xưa. Tôi đi rất xa để tìm thấy nơi nương náu cho thân thể yếu ớt đó, trên những con sóng hân hoan như tiếng reo cười, trên những vồng nước thản nhiên và thách thức đến tức ngực, trên những cảm niệm mà thiên nhiên thành ái dành cho tôi. Cái bắt tay với chú rùa. Bên cạnh tang lễ của loài sư tử biển. Và đôi mắt đầy một đuôi cá voi.

Tôi lướt sóng và viết. Mỗi ngày.

Khải Đơn

======